Topuk kıran

F:Bu mesleğe nasıl başladınız?

X:Baba mesleği. Eskiden bu çarşının hepsi ayakkabıcıydı. Babam da çıraklıktan gelmektedir.

F:Daha öncesi var mıydı?
X:1955’den beri bu dükkanı kiraladık halen işletiyoruz.
F:Müşteri potansiyelleriniz kimlerdir?
X: Eski müşteriler, yaşlı insanlar. Onlara yöresel ayakkabı ve yumurta topuk ayakkabı yapmaktayım.
F: Yumurta topuk ayakkabının diğerlerinden farkı nedir?
X:Yumurta topuğun özel müşterisi vardır. Onu giyen başka ayakkabı giymez. Eskiden şalvar altına giyilirdi. Şoförler topuğunu kırıp giyerlerdi.
F: En çok tercih edilen yumurta topuk muydu?
X:Evet.
F:Şu arkada rafın üst tarafında olan ayakkabıların hepsi neredeyse lastikli bağcıklı hiç yok bunun bir nedeni var mı?
X:Genelde lastikli yapılıyor ayağa rahat girsin diye
F:Babadan öncesi bu çarşı ve mesleğe dair bir bilginiz var mı?
X: Babadan öncesini bilmiyorum ama eskiden çarşı hep ayakkabıcıymış. Meslek öldü hazır getiriliyor. Kimse sipariş verip 1 hafta beklemiyor. Şimdi şu an benim dışımda çarşı da bir tek Abdi var .
F:Peki eski ile şimdiki iş durumunu kıyaslarsanız?
X:Dediğim gibi meslek öldü. Eskiden bayramdan önce defter doluyordu. Bayramdan 1 hafta önce artık sipariş almıyorduk. Şimdi ise kimsenin ilgisi kalmadı herkes arife günü çıkıp alışverişini bir günde yapıyor. Köseleyi bilen öğreten kalmadı. Herkes lastik ayakkabı giyiyor.
F: Abi lastik ayakkabı ile köselenin farkı nedir?
X: Lastik ayakkabı göze fazla zarar veriyor. Kösele tahta değil hayvan derisidir. Ancak şimdi senin gibi gençler tahta diye biliyor. Hayvan derisinin ilk tabakasını taban olarak kullanıyoruz. Eskiden camış köselesi kullanıyorduk.
F: Siz köseleyi kesilmiş halde mi alıyorsunuz?
X:Tabla halinde alıyoruz. Burada kesiyoruz. Genelde Denizli den geliyor.
F: Tahta değil ancak bu nasıl tahta gibi sertleşiyor?
X: Önce suya koyuyoruz hamurlaşıyor. Sonra kesiliyor ve kuruduktan sonra sertleşiyor. Kösele ayaktan sıcaklığı verir lastik ise tam tersi
F:  Köselenin başka avantajları nelerdir?
X: Kösele sağlıklıdır. Koku yapmaz. Kösele yerdeki sıcaklığı ayağa vermez.
F:Abi sizce neden gençler bu sağlıklı olan ayakkabıları tercih etmiyor.
X:Model olmadığından dolayı gençler talep etmiyor. Model yapmak için sayaca ihtiyaç var. Modeli diken ayrı biri var hem YSE’de çalışıyor. Hem de haftada bir gelip model dikiyor.
F:Hazır ayakkabılar gibi sizde de numaralar var mı?
X:Tabi. En küçük 1 numara yani hazırda 41 oluyor
F: Abi bu kalıplar ne zamandan kalma?
X: Bende çok eski kalıplar var. Ancak şu an kullandığım kalıplar yeni bu kalıplar plastik.
F:Eski kalıplarda mı plastik?
X:Yok eski kalıplar tahtaydı dur sana göstereyim. Tahta kalıpta ayakkabılar daha iyi çıkar. Ama tahta kalıp su çektiği için çabuk bozulur. Bu kalıbın genelde mühendisleri var kalıplar standart.
F: Şimdilik genelde olsa nasıl yapıldığını anlatabilir misin?
X:Ayakkabı su ile yapılır. Başta ayakkabıyı yapıştırırız. Sonra şapka gibi bir şey olan kalıba oturtturulur ve bir gün kalır. Deride ki tüm nemi alır çünkü ıslak derinin işlenmesi daha kolaydır.
F: Peki bu beyaz astarlar ne işe yaramaktadır?
X:Taban astarıdır onlar. Ayrıca yanlar şimdi ki hammaddesi plastik olan ayakkabılar gibi yapıştırma değildir. Hepsi dikiştir. En son ise ayakkabının süslemesi yapılır.
F: Hazır taban getireyim iş yapayım para kazanayım bu şekilde diye düşünmediniz mi?
X: Hayır. Hem masraflı, hem de bana bu zevki vermez.
F: Peki iş olsa günde kaç ayakkabı yapabilirsiniz?
X: Günde üç çift ayakkabı çıkartabiliyorum. Hazır taban olsa 25 tane çıkıyor. Atölye olsa 1000 tane çıkar.
F: Dükkan da olan ayakkabıların neredeyse hepsi siyah bunun nedeni var mı?
X: Genelde burada siyah tercih ediliyor. Yoksa kahverengi ve kremi de var.
F:Yaz aylarında kullanılan deri ile kışın kullanılan deri aynı mıdır?
X:Evet deri aynı ancak taban farklı, kösele taban olunca kösele alttan dikilir ve yaz içindir. Kanalları vardır. Kış için ekstra taban vardır. Kösele su çeker. Kışın kauçuk taban yapılır.
F: Benim dedemin de zincirli bir dikilmiş botu vardı halen aynısı mı?
X: Evet halen zincirli bak vitrinde de vardır. Bot ayakkabıda da bütün işler aynı sadece içinde havlu bez kullanılıyor.
F: Tamam abi muhabbet için, çay için çok sağ ol bir gün gelip ayakkabı yapımının işlemlerini de canlı görmek isterim
X:Tamam kardeşim haftaya cumartesi beklerim.